L'Amica Geniale - Elena Ferrante (2011)

Prachtig sociaal portret en coming of age verhaal in één.

Napels, jaren 50, immer badend in een stinkende bedorven hitte. In de stoffige armoedige wijken leven de gezinnen in kleine flats dicht op elkaar. Geweld is er schering en inslag. Het bestaan uitzichtloos en de mogelijkheid om deze wijken te ontgroeien zo goed als onbestaande.
Binnen deze samenleving heerst vooral competitie. Bij de jongens is het hoogste doel vooruit komen en zich opwerken naar de top van de hiërarchie maw de rijkste onder de armen worden om zo toch aanzien te verkrijgen. De meisjes hebben hetzelfde streven, voor hen is het belangrijk om de beste partij te huwen om zo ook hun aanzien te vergroten.

Binnen deze setting ontvouwt Elene Ferrante een prachtig coming of age verhaal van 2 meisjes. Minutieus, geduldig en met veel oog voor detail laat zij Lila en Elena tot leven komen. Dit deel (van 4) verhaalt hun jeugd en puberteit.
De geniale, uiterst intelligente Lila heeft een zeer sterk karakter, is een doorzetter maar is vooral speciaal waardoor ze een onverklaarbare aantrekkingskracht heeft. De matig intelligente Elena is eerder het doorsnee meisje (dat vindt ze toch van zichzelf) en is van het volgzame type.

De wisselwerking tussen deze twee vriendinnen wordt prachtig beschreven. Enerzijds de onontkoombare aantrekkingskracht tussen hen, anderzijds de competitie en jaloezie. Beiden proberen echter op hun eigen manier er alles aan te doen om te ontvluchten uit hun weinig benijdenswaardige situatie.

Prachtig boek, met vaart geschreven in een schitterende taal. Zowel de omgeving als de personages komen echt tot leven omdat de schrijfster haar tijd neemt en heel veel oog voor detail heeft. Heel boeiend boek en eigenlijk een echte page-turner. (in het begin wel even wennen aan de veelheid aan personages maar het boek voorziet een handig overzicht van de verschillende families)


Het vervolg:

Storia del Nuovo Cognome - Elena Ferrante (2012)

komt er in augustus aan. Ik kan niet wachten......

Ben een beetje ontgoocheld. Slechte vertaling?

Ik neem dit deel mee op vakantie aan het eind van de maand, als het goed is heb ik het vervolg dan ook in handen.
Ook ik kan haast niet wachten, nu gereserveerde biebboeken wel heel lang onderweg zijn en ik even niets te lezen heb

Elena Ferrante mijn leesontdekking van dit jaar.
Allereerst is het opvallend dat Ferrante, van wie het al bijna een kwart eeuw onbekend is wíe ze is, haar verhaal begint Elena en haar van de aardbodem verdwenen (jeugd)vriendin Lila, niemand weet wat er is gebeurd, waarom ze is verdwenen of waarheen. Dit drijft een verschrikkelijk boze Elena ertoe haar computer aan te zetten en hun geschiedenis op te schrijven, alles wat zij zich herinnert, tot in details: laten we maar eens zien wie dit keer haar zijn zin krijgt ...
De Geniale Vriendin is de opmaat naar het vervolg (van vier delen) De Nieuwe Achternaam.
In dit deel leert de lezer met name beide hoofdpersonen kennen en de omgeving waarin ze opgroeien.
Opmerkelijk hierbij is dat verteller van het verhaal, Elena, zich met betrekking tot het geweld in huis en daarbuiten niet kan herinneren dat het bijzonder akelig was. De meisjes groeien op met de plicht het anderen moeilijk te maken voordat anderen het hèn moeilijk maken. De meisjes maken het elkaar overigens ook moeilijk. Hierbij is het m.i. erg knap dat Ferrante in staat is twee personages op te voeren die ik niet bijster sympathiek vind, maar om wie ik toch ga geven.
Daarnaast heeft de schrijfster een voor mij bijzonder aangename schrijfstijl, steeds blijf ik benieuwd hoe het verder gaat. Nergens vervelen de details, ze leggen vlijmscherp de zielen van twee bijzonder intelligente meisjes bloot. Wat kun je daarmee als je op straat opgroeit? In zo'n omgeving?

Vraagt om méér ...

Ik heb het Ferrante-virus te pakken!

De geniale vriendin – Elena Ferrante | Lalagè leest - lalageleest.wordpress.com

Heb weinig met Italië, ken ongeveer 5 woorden Italiaans en heb het boek dan ook wijselijk in het Nederlands gelezen. Affectie voor het land bleek gelukkig geen voorwaarde. Het thema is zo universeel dat iedereen die niet met een gouden paplepel is opgegroeid zich hier wel in kan herkennen. Dit is coming-of-age in zijn meest onversneden vorm.

Sure, het verhaal speelt zich af in lang vervlogen tijden, waarin mensen met een buitengewone aanleg voor zelfdestructie de sociale ongelijkheid alleen maar in de hand werken. Maar hé, dat soort taferelen zie je vandaag eigenlijk nog steeds.

Ferrante maakt van die achtergrond - Napels, jaren 50, armoede die welig tiert - dankbaar gebruik om in te zoomen op het hele nature-vs-nurture-debat. Ze vindt daarin ook steeds de juiste toon. Niet melig, niet vingerwijzend, gewoon treffend.

Het boek leest als een trein. Ferrante weet hoe ze een verhaal moet vertellen. Verwacht echter geen stilistisch juweeltje. Het boek mist ook wat relativeringsvermogen en behalve Lila en Elena zijn de personages nogal eendimensionaal.

3*

Hier begrijp ik niets van.

In het boek komen volgens mij geen mensen voor met een 'buitengewone aanleg voor zelfdestructie'

Ook het gegeven 'de gouden paplepel' vind ik bizar . Wil je hiermee zeggen dat mensen uit de minder gegoede milieus zich beter kunnen herkennen en anderen niet? Waar leg jij eigenlijk de norm van 'de gouden paplepel'? Ligt die tussen de arme Nederlander en de rijke Nederlander? Of eerder tussen de arme Nederlander en de straatarme vluchteling? Of ligt de gouden paplepel tussen de straatarme vluchteling en een van honger stervend mens waar dan ook?

Ook zoomt Ferrante helemaal niet in op het hele 'nature-vs-nurture'-debat, als dit gegeven al een debat nodig heeft trouwens. Het kleinste kind weet dat waar je geboren wordt invloed heeft op je ontwikkeling. Een super intelligent kind dat geboren wordt op een plaats waar het zich niet kan ontwikkelen, geen onderwijs, of andere mogelijkheden heeft, zal super intelligent blijven, alleen er gebeurt niets mee.


Eigenlijk moet het zijn:


"sure, dit verhaal speelt zich af in lang vervlogen tijden waarin vrouwen met een buitengewone aanleg voor zelfbehoud de sociale ongelijkheid met hand en tand aanvechten. Maar hé, dat is blijkbaar niet zo goed begrepen"



Als laatste. Ik wil met mijn betoog niets afdoen aan je beoordeling als lezer. Ik vond alleen dat wat je erover schreef vrij ongenuanceerd was. Maar weet wel, dit is enkel mijn idee erover. Ik heb ook niet de wijsheid in pacht

Laat ik zeggen dat bepaalde personages niet zouden misstaan in een aflevering van Probleemwijken.

Tuurlijk hangt de sociale ongelijkheid als een donkere schaduw boven de buurt. Dat weerhoudt vele personages er echter niet van om hun eigen glazen in te gooien of de toekomst van hun kinderen te hypothekeren. Dat bedoel ik dus met zelfdestructie. De uitzondering bevestigt hier eerder de regel.

Dit is overigens geen kritiek op het boek. Ik vind het juist positief dat de auteur de mensen niet (louter) als slachtoffers neerzet.


Ja, dat daar komt het ongeveer op neer. Ben je het daar niet mee eens?

Waar ik de norm leg? Hmm, dat mag iedereen voor zichzelf uitmaken.


Loopt nochtans als een rode draad doorheen het boek. Wat gebeurt met een 'wonderkind' als het talent niet aangewakkerd wordt? En hoever kun je het als gemiddelde student schoppen mits de juiste begeleiding?


Tja, ik was er niet bij, toen in Napels. Op basis van dit boek dit boek kreeg ik toch het gevoel dat een positieve fighting spirit eerder de uitzondering vormde. En louche zaakjes, afrekeningen en uiterlijk vertoon de regel.

Maar nogmaals, dat is geen kritiek, 't is geen feelgoodroman.

HBO gaat hier een 8-delige serie van maken. In het Italiaans nog wel, hoe netjes. Saverio Constanzo gaat het regisseren, en dat is ook geen slecht bericht. HBO heeft ook een optie voor de volgende delen maar of ze die gaan verfilmen is nog niet zeker.

Dit alles heb ik trouwens niet van mezelf maar uit de New York Times, dus mocht het niet kloppen...

2 afleveringen per boek. En natuurlijk kan enkel een Italiaan dat. Net als Downton Abbey zo door en door Engels is, dit is door en door Italiaans. Ik hoop echt dat hij de boeken eer aandoet.

Nope, 8 afleveringen per boek. De 8-delige serie die ik noemde geldt dus alleen voor het eerste boek. Als ze de andere boeken ook gaan verfilmen (wat dus nog niet zeker is) gaat de hele cyclus 32 afleveringen duren.

Nog beter!

Wat een heerlijk boek! Maar waarom precies, dat is nog niet eens zo gemakkelijk te zeggen. Ik denk vooral door de manier waarop De geniale vriendin is opgeschreven: nonchalant van opzet, soms zelfs wat van de hak op de tak, en met een natuurlijke stijl die een beetje aanvoelt alsof iemand je mondeling een verhaal aan het vertellen is (zoals bij Stendhal). Het komt daardoor echt over als de terugblik van een oudere vrouw op haar jeugd en bijzondere vriendschap, niet zozeer als een roman die een oudere man (ja ja) bewust bedacht heeft om te schrijven. Je wordt er ook telkens heel snel ingezogen, in die armoedige wijk van Napels waar de Italiaanse families het met elkaar moeten zien uit te houden. Lila, de werkelijk geniale vriendin, is tenslotte natuurlijk een fascinerend figuur, zowel voor de verteller als voor de lezer. Het tragische van haar overschot aan capaciteiten wordt door Ferrante zorgvuldig neergezet en geeft ongetwijfeld een rijke voedingsbodem voor de navolgende delen. Ik ben zeer benieuwd, maar ga me zeker niet haasten hiermee, want wie wat bewaart die heeft wat.

eRCee

Wat een feestelijke verrassing dat je dit een heerlijk boek vindt, dat had ik echt nooit verwacht ?

We vrezen allemaal de toorn van eRCee, maar soms blijkt hij gewoon een mens zoals jij en ik.

Dan is het nu aan psyche om uit te leggen waarom ze niet verwachtte dat ik dit goed zou vinden. Succes.

Niet om het af te schuiven, maar beter dan Donkerwoud kan ik het echt niet verwoorden. Ik ben werkelijk verrast.

Oke, ik moet duidelijk gaan werken aan m'n imago. Afijn, vind het zelf niet zo raar: een Europese schrijver van niet al te jonge leeftijd die een personage-gerichte roman aflevert die op een originele maar ongeforceerde manier is geschreven, ja, daar houd ik wel van hoor.

Blijf maar lekker jezelf ?

En ze blijkt ook nog een man te zijn!

Dit boek stond al lang op mijn verlanglijstje... en eindelijk heb ik het gelezen. Wat een "sterke" manier van schrijven. Geweldig hoe Ferrante je bij de hand neemt en laat ervaren hoe het voelt om in die verpauperde buurt te leven ... en dan die geweldige vriendschap ... maar ook die "jaloezie" die "de beste willen zijn" ... Ook de stijl is ongekunsteld.... leest vlot.
Groots....

Op dinsdag 25 december start canvas met het uitzenden van de gelijknamige reeks. Mooi kerstcadeau !!! Voor de liefhebbers: opnemen!

En let op: deze week deel 1 t/m 4 op 4 achtereenvolgende dagen; volgende week de laatste 4 delen ook weer op achtereenvolgende dagen.

Ja, dit vond ik een mooi boek waarmee je heerlijk in het Napels van de jaren 50 kon verdwalen. Gewoon een goed verteld verhaal. Soms wordt iets te nadrukkelijk uitgelegd welke emotie de hoofdpersoon heeft, en is de schrijver net iets te belezen om echt te passen bij een jong kind, maar verder vind ik die stijl heerlijk. Het milieu wordt mooi neergezet, de sfeer is goed en de vele verhalen binnen het boek maken dat het altijd vermakelijk blijft. Ook de vele personages waren redelijk goed uit elkaar te houden. Wel was de rest, naast de twee meisjes, soms wat op de achtergrond. Wat mij betreft hadden die andere personen ook meer tijd gekregen want stuk voor stuk hadden ze boeiend kunnen zijn. Ik ben benieuwd naar de volgende delen. 4,0*.

Laat ik eerlijk zijn: ik vind dit een goed boek, maar de stijl sprak me minder aan. Ik heb gelezen dat de schrijver/schrijfster eerst een globale tekst schrijft en die later nog weer verder invult. En op mij maakt die tekst ook een beetje die indruk. Verder sprak het opgroeien van deze twee meisjes me minder en minder geloofwaardig aan, wel daarentegen de omgeving (Napels) (staat nog steeds op mijn lijst 'to visit') waarin de gebeurtenissen plaats vinden.Ik heb boeken gelezen over het opgroeien van jongens die me meer aanspraken. Mogelijk komt dit omdat ik een man ben... Maar al met al een goede waardering van dit boek en ik vermoed dat vervolgdelen me toch meer zullen aanspreken. En mijn prijsvraag: is de onbekende schrijver/schrijfster een vrouw of een man? Ik stem op vrouw.

Hoge verwachtingen van dit boek maar vond het teleurstellend. Er leek weinig te gebeuren. Steeds weer opnieuw de vergelijking naar deze oh zo fantastische vriendin die in alles goed is en onwaarschijnlijk mooi... Ik werd niet meegesleurd naar Napels. De vervolgdelen zullen dus niet voor mij zijn.

Het was eventjes rustig hier. Overstap van de ene naar de andere baan en alle beslommeringen die daarbij komen kijken zorgden voor een kleine leesdip, maar nu ik eenmaal weet waar ik aan toe ben heb ik er weer zin in! Enkele weken geleden zag ik The Lost Daughter op Netflix. Dat is dus even een geweldig indringende film met een (zoals altijd) fenomenale Olivia Colman. Keek wat mij betreft als een thriller, maar is eigenlijk gewoon een bijzonder meeslepend drama over een vrouw die tijdens een werkvakantie geconfronteerd wordt met de keuzes die ze in haar leven gemaakt heeft. Ik vond het geweldig dat auteur Elena Ferrante en regisseur Gyllenhaal een vrouw neerzetten die afwijkt van het standaard plaatje wat we bij vrouwen hebben. Het is vaak ongemakkelijk, schuurt en zet je als kijker aan het denken over de rol die we vrouwen toebedelen.

De film herinnerde me eraan dat ik gewoon een boek thuis heb liggen van Ferrante. Ook in De Geniale Vriendin staan vrouwen centraal. Of meisjes eigenlijk, die in de jaren ’50 van de vorige eeuw in de meedogenloze, armoedige wijken van Napels opgroeien en die temidden van al het geweld en conservatieve ideeën hun plek proberen te vinden. Elena is slim, krijgt de mogelijkheden om naar school te gaan en zich voor te bereiden op een mooie toekomst. Haar vriendin Lila is eigenlijk op heel veel vlakken beter dan Elena, maar mag niet naar school en helpt haar vader die schoenmaker is.

Lees verder